IGNACY JAN PADEREWSKI – urodził się 6 listopada 1860 roku w Kuryłówce, w ówczesnym zaborze rosyjskim. Matka Poliskena z domu Nowicka zmarła w kilka miesięcy o jego urodzeniu, ojciec Jan Paderewski pracował jako zarządca majątków ziemskich. Wychowaniem małego Ignacego i jego starszej siostry Antoniny zajmowali się: ojciec i ciotki, a od roku 1867 druga żona ojca.

Ignacy Jan Paderewski od wczesnych lat dziecięcych wykazywał zdolności muzyczne. Gry na fortepianie początkowo uczył go domowy nauczyciel.

W 1872 roku podjął studia muzyczne w Konserwatorium Warszawskim.
Do grona jego nauczycieli należeli: G. Roguski, J. Janothy, P. Schlözer, R. Strobel, J. Oliwiński, Wł. Żeleński.

W 1878 roku po otrzymaniu dyplomu, młody muzyk (najlepszy ze wszystkich absolwentów) podjął pracę w Konserwatorium w charakterze nauczyciela fortepianu. Okazał się nauczycielem doskonałym, ale pracy pedagogicznej nie lubił.

W 1880 roku dwudziestoletni Paderewski poślubił Antoninę Korsakównę. W rok później, 18 maja 1881 roku Antonina zmarła zostawiając męża z kalekim, kilkumiesięcznym synkiem.

W latach 1881-82 kontynuował studia w Berlinie (kompozycja u H. Urbana i kontrapunkt u F. Kiela).

W 1884 roku udał się do Wiednia, gdzie pod okiem T. Leszetyckiego doskonalił swój kunszt pianistyczny. Dał się również poznać jako kompozytor dzieł fortepianowych. Powstały wówczas m.in.: miniatury fortepianowe, Sonata na skrzypce i fortepian a-mol (1880), Fantazja polska na fortepian i orkiestrę op. 19 (1883).

Początek wielkiej kariery muzycznej Ignacego Jana Paderewskiego przypadł na rok 1887. Był to koncert na cele dobroczynne, w którym obok Paderewskiego wystąpiła słynna włoska śpiewaczka Paulina Lucca. W 1888 roku odniósł kolejne sukcesy w Paryżu i Londynie. Od tego momentu sale koncertowe Europy stanęły przed nim otworem.

W 1890 roku, po swoim wielkim debiucie w Europie, wielki artysta odwiedził również Poznań. Dał wówczas dwa koncerty: 13 lutego w sali J. Lamberta przy ulicy Piekary oraz 15 lutego w sali Teatru Polskiego przy ulicy Berlińskiej (dzisiejsza 27 grudnia) – na cele dobroczynne. Poznańskie koncerty Paderewskiego, poza aspektem artystycznym, miały swój wydźwięk polityczny. Do Wielkopolan przyjechał artysta-muzyk, kompozytor, obywatel świata, który mógł, chciał i mówił głośno o Polsce, który grał polską muzykę, szczególnie – tak bliskie sercom Polaków – kompozycje Chopina. Drugi raz Paderewski koncertował w Poznaniu w listopadzie i grudniu roku 1901.

Pierwsze amerykańskie tournée Paderewskiego miało miejsce w 1891 roku. Stało się ono wielkim sukcesem artystycznym, rozpoczynając jego wieloletnią karierę kompozytora i pianisty. W swym koncertowym życiu grał on w prawie wszystkich krajach Europy, obu Ameryk, Afryce (1912), Australii (1904).

W 1899 roku Ignacy Jan Paderewski ożenił się powtórnie z Heleną Górską. W tymże samym roku osiedlił się w Riond – Bosson pod Morges (Szwajcaria).

Pianista wiele również komponował. Jego najsłynniejsze dzieła to: Koncert a-moll na fortepian i orkiestrę op. 17 (1888), opera “Manru” (1900), Sonata fortepianowa es-moll op. 21 (1903), Symfonia h-moll “Polonia” (1907). (Jak podają źródła przestał komponować ok. roku 1907).

Miarą patriotyzmu i ukochania przez Paderewskiego ojczystego kraju stało się ufundowanie i podarowanie narodowi polskiemu Pomnika Grunwaldzkiego autorstwa Antoniego Wiwulskiego, odsłoniętego 15 lipca 1910 roku w Krakowie. Słynne stały się wtedy słowa Paderewskiego wygłoszone w czasie uroczystości: “Nie dać się ruszyć z ziemi, z wiary, z języka, z ducha polskiego. Stać murem aż przyjdzie odrodzenie”.

W 1913 I.J.Paderewski osiedlił się w Ameryce. Podczas I Wojny Światowej rozpoczął działalność polityczną. M.in. w latach 1917-1919 był członkiem Polskiego Komitetu Narodowego w Paryżu i jego reprezentantem w Stanach Zjednoczonych.

25 grudnia 1918 na pokładzie brytyjskiego krążownika “Concord” I. J. Paderewski przybył do Gdańska, a stamtąd 26 grudnia do Poznania. Poznań zgotował mu niepowtarzalną owację. Mimo mroku, na ulice wyległy tysiące poznaniaków z pochodniami. Wzdłuż całej trasy pozdrawiały go wiwatujące tłumy. Z balkonu hotelu Bazar Paderewski wygłosił do zebranych płomienną mowę, którą zakończył słowami: “Niech żyje zjednoczona, wolna i wielka Polska z własnym wybrzeżem morskim”. W drugim dniu pobytu mistrza w Poznaniu wybuchło Powstanie Wielkopolskie.

1 stycznia 1919 roku Paderewski wyjechał do Warszawy, a 14 stycznia tegoż roku Józef Piłsudski mianował go premierem pierwszego polskiego rządu (na tym stanowisku pracował prawie rok).

Czynną działalność polityczną zakończył w 1922 roku i w tym samym roku powrócił do koncertowania. Powrót Paderewskiego-pianisty amerykańska publiczność przyjęła z ogromnym entuzjazmem.

W 1924 roku I. J. Paderewski ponownie odwiedził Poznań. Była to zarazem ostatnia wizyta 64-letniego artysty w kraju. Uniwersytet poznański nadał mu – trzeci w Polsce, po uniwersytetach we Lwowie (1912) i Krakowie (1919) – doktorat honorowy w dziedzinie filozofii (Paderewski był doktorem honoris causa także uniwersytetów amerykańskich).

W lipcu 1931 w Poznaniu odsłonięto pomnik prezydenta W. Wilsona, który ofiarował Paderewski mieszkańcom Poznania.

W latach 1937-1940 sędziwy pianista wraz z L. Bronarskim i J. Turczyńskim pracował nad redakcją Dzieł wszystkich Fryderyka Chopina.

Po zajęciu Polski przez wojska hitlerowskie w 1940 roku Paderewski stanął na czele rządu emigracyjnego a 23 września tegoż roku udał się do Stanów Zjednoczonych. Tym razem był gościem Prezydenta. W Ameryce konsekwentnie apelował o pomoc dla Polski. Jego słynne przemówienie radiowe z 13 kwietnia 1941 roku transmitowane było na całą Amerykę. W marcu 1940 roku 80-letni artysta koncertował na rzecz Funduszu Pomocy Polsce.

I. J. Paderewski zmarł 29 czerwca 1941 roku. Po śmierci odznaczony krzyżem Virtuti Militari pochowany został na cmentarzu zasłużonych w Arlington. W 1992 roku prochy jego zostały sprowadzone do Polski i złożone w krypcie Katedry warszawskiej.

Wirtuoz kompozytor, pedagog, polityk, biznesmen, orator, poliglota i filantrop, którego całe życie wypełniała ciężka praca. Dzięki niej stał się jednym z najwybitniejszych pianistów swej epoki. Sukcesy muzyczne ułatwiały mu działania społeczne i polityczne. Część swych honorariów przeznaczał na fundacje, nagrody, stypendia. Paderewski był jednak przede wszystkim gorącym patriotą. Był działaczem politycznym, dla którego celem nadrzędnym było Państwo, jego niezawisłość, siła i wewnętrzna spójność.

Skip to content